Mijn werknemers hebben natuurlijk geen rechten nodig, want ik behandel hen goed.
Als je mij kent, dan geef je me gelijk :). Maar met de geschiedenis van het kapitalisme in je hoofd, of als je gewoon de krant leest, waarschijnlijk niet.
Welzijn van werknemers is een doel, en werknemersrechten zijn een middel.
Zo zie ik ‘t ook met dierenrechten. Maar onze Denker des Vaderlands, Paul van Tongeren, vindt dierenrechten niet nodig: “Als je door het bos loopt en je zoontje maait met een stok planten om, dan zeg je: ‘Waarom doe je dat? Je maakt alles kapot. Het was toch mooi?’ Als ouder doe ik geen beroep op de rechten van planten of dieren, maar op de waarde van zorgvuldigheid die je voelbaar maakt.”
Tja. Als letterlijk iedereen letterlijk altijd subliem met dieren zou omgaan, waren dierenrechten overbodig.
Maar helaas, we leven niet in het paradijs. Het geweld waaraan mensen dieren blootstellen, tart het denkvermogen. 'Waarde van zorgvuldigheid die je voelbaar maakt', laat me niet lachen. Durf dat eens te zeggen naast een zeug tussen stalen stangen, met te weinig tepels omdat er geselecteerd wordt op zoveel mogelijk biggen baren.
Van Tongeren vindt het ook gek dat als we dieren rechten geven, dit er alleen maar toe leidt dat we onszelf verplichtingen opleggen, die dieren niet hebben. Misschien weet van Tongeren niet dat wij nog niet slim genoeg zijn om met dieren te spreken.
Hopelijk staat er ooit een soort Stephen Hawking onder de niet-menselijke primaten op, een echte Denker des Vaderlands voor de apen, die in staat is van haar eigen universum naar een heel nieuwe denkwereld over te stappen. Dan kunnen wij met haar over ‘het recht’ spreken, en kan zij onze wederzijdse verplichtingen aan haar soortgenoten overbrengen.
Maar zolang we de taal van dieren niet goed begrijpen, zijn dierenrechten iets waartoe wij onszelf eenzijdig verplichten. Het is een erkenning van het feit dat als je meer kan, dit niet wil zeggen dat je meer mag. Zoiets doen we ook met kinderrechten, omdat kinderen ons nog niet begrijpen.
Ik heb het interview in Trouw van vrijdag met de Denker nog maar eens gelezen. Is het bedoeld als provocatie? Als grap? Prikkelend? Is hij onwetend?
Morgen meer over dieren en 'het wonder van betekenis' van Paul van Tongeren.
RJV
Lees meer over dierentaal: