De voorzitter van de onafhankelijke Staatscommissie Demografische Ontwikkelingen 2050, Richard van Zwol, heeft zijn rapport handig onder de aandacht gebracht.
‘Gematigde groei’, heet het rapport. Een merkwaardige titel, als je bedenkt dat de staatscommissie een groei met 2 miljoen mensen bepleit. Als het aan de commissie ligt, komen er in de komende 25 jaar evenveel mensen bij als in de afgelopen 25 jaar.
Het werkte wel. Want rechts Nederland wil graag horen dat we ‘de instroom’ matigen. “Dit zijn wel de feiten”, beweerde Mona Keijzer in Op1, terwijl ze het rapport omhooghield.
Bedoelde ze dat ze instemt met 2 miljoen mensen extra? Of had ze alleen de titel gelezen en stemde ze in met ‘gematigde’?
Niet groeien, dat is volgens de staatscommissie geen goed idee.
“Als je je economische groei een beetje overeind wil houden”, zei Van Zwol in het AD, “moet de bevolking wel groeien. Dat is prettig voor de inwoners, die dan meer geld overhouden. Maar het is ook nodig om genoeg mensen te hebben die de collectieve voorzieningen betalen.”
Maar als de economie groeit omdat er meer mensen bijkomen, houdt niemand méér geld over. Wat we extra verdienen, gaat dan naar die extra mensen. We houden wel meer afval over. Meer uitstoot. Meer ruimtegebrek.
Het argument van de collectieve voorzieningen heeft te maken met vergrijzing. We gaan met pensioen, waardoor er minder mensen zijn om premies te betalen voor sociale voorzieningen. Maar als je dat wilt oplossen door mensen naar Nederland te halen, wat zeg je dan eigenlijk? 'Jullie mogen hier werken voor onze premies, en als jullie zelf oud worden, uh… dan krijg je niets?' Dat gaat naturlijk niet, dus dan moet de bevolking opnieuw groeien om de AOW van die nieuwe Nederlanders te betalen.
Wat als het rapport ‘Alsmaar meer miljoenen’ had geheten, en de voorzitter in de krant had uitgelegd dat we flink veel extra mensen nodig hebben om in Nederland riant te kunnen blijven leven? Dan zou het rapport afgekraakt zijn. Maar het zou wel een goede samenvatting zijn.
En als hij had gezegd dat we flink veel extra mensen nodig hebben om in onze kassen, slachterijen, boerenbedrijven en distributiecentra te werken?
Dan had Mona Keijzer dat boekwerk waarschijnlijk niet omhooggehouden. Terwijl ook dat een adequate samenvatting van het rapport is, alhoewel de commissie ook zegt dat we moeten stoppen met dat soort werkgelegenheid te creëren. Alleen ziet haar partij dat geloof ik niet als 'de feiten'.
De voorzitter heeft het rapport dus voorlopig van de prullenbak gered. Maar wat mij betreft belandt het daar alsnog. Want in de uitgangspunten van dit rapport ontbreekt het belangrijkste: dat er maar één aarde is. Dat is genoeg voor iedereen, als we eerlijk delen, en de grens respecteren van wat de aarde aankan.
Terwijl wij leven alsof het niet op kan. En om dat vol te houden is alsmaar meer nodig. Ook meer mensen. Maar alleen mensen die ons aanstaan. Die we kunnen gebruiken. En de staatscommissie gaat ervan uit dat dit zo moet blijven.
Maar dat is niet realistisch. Voor onze manier van leven is al meer dan één aarde nodig. Alsmaar méér is niet mogelijk. Op veel terreinen kunnen we krimpen, niet groeien. We kunnen kleiner wonen. Kleiner rijden. Kleinere vakanties houden. En als mensen in nood uit andere landen onze hulp zoeken, dan kunnen we nog iets verder inschikken.
Politici spiegelen ons voor dat niet groeien een ramp is. Daarom hebben we een staatscommissie nodig die handelingsperspectief geeft nu de aarde onleefbaar wordt. Laat zien hoe we haar weer leefbaar maken. Hoe we toch gelukkig kunnen zijn. Of zelfs veel gelukkiger.
En een voorzitter die het lukt om die boodschap te verkopen zonder te verdoezelen.
RJV