Wie waarschuwt de wilde zwijnen voor de wintertijd?

Vroeger stond op de voorpagina van de zaterdagkrant een waarschuwing: Vannacht gaat de zomertijd in. Dit jaar niet, en ik hoorde van veel mensen dat zij zich hebben vergist - ze stonden te laat op.

Want afgelopen weekend ging de klok een uur vooruit, omdat de zomertijd is begonnen. Daarom waarschuwde de ANWB voor meer aanrijdingen met wild, zoals herten, reeën en wilde zwijnen.

"Het wild gaat 'te laat' terug naar hun rustplaats en moet ineens drukke wegen over", schrijft de ANWB. De Stichting Wildaanrijdingen Nederland vult aan, dat de dieren zich moeten aanpassen aan het nieuwe ritme van de mens.

In oktober vorig jaar plaatste dezelfde stichting precies zo’n bericht. Toen begon de wintertijd, en moesten dieren zich ook aanpassen.

Er is een tijd geweest dat ik me niet kon voorstellen dat dieren kunnen onthouden wanneer ze veilig kunnen oversteken. Waarschijnlijk dacht ik dat dieren door instincten voorgeprogrammeerde robots waren. Maar wat blijkt? Ook dieren moeten voor het donker thuis zijn, omdat het anders gevaarlijk is, of voor het licht, in hun geval. Ze weten kennelijk hoe laat het is, wanneer er veel verkeer is, en dat verkeer gevaarlijk is.

Pas sinds een jaar of tien besef ik dat dieren voelende en lerende individuen zijn. De zomer-tijd waarschuwing van de ANWB doet me denken aan een anekdote uit een boek van Frans de Waal *). Uit een experiment bleek dat olifanten de stemmen van Masai konden onderscheiden van die van een ander volk, de Kamba. De Kamba bemoeien zich niet met olifanten, maar de Masai doden olifanten soms met speren. Als de olifanten de geluiden van de Masai hoorden, sloegen ze op de vlucht. Vooral bij de stemmen van mannen. Kennelijk hebben olifanten geleerd dat je moet oppassen voor Masai, en hoe je Masai kunt herkennen.

En zo leren wilde zwijnen kennelijk dat ze bij wegen moeten oppassen voor auto’s, dat ze vroeg in de ochtend moeten oversteken, en in de winter weer wat later. Net zoals mensen leren ze om voorzichtig te zijn in het verkeer.

*): Frans de Waal, Zijn we slim genoeg om te weten hoe slim dieren zijn?, 2017

RJV